महाशिवरात्रि पर्वः पशुपतिनाथमा चार प्रहरमा चार पूजा बिहान २ बजेदेखी सबै ढाेका खुल्ला,सेना दिवस पनि आजै

अन्तराष्ट्रिय अर्थ मनराेञ्जन मुख्य समाचार राजनिति शिक्षा/खेलकुद समाचार सुचना/प्रबिधि स्वास्थ्य

भगवान् शिवजी उत्पत्ति भएको रातका नामबाट नामकरण भएको महाशिवरात्रि पर्व आज देशभरका शिवालयमा विधिपूर्वक पूजा, आराधना एवं दर्शन गरी मनाइँदै छ । प्रत्येक वर्ष फागुन कृष्ण चतुर्दशी मध्यरातमा परेका दिन मनाइने महाशिवरात्रि पर्व आराध्यदेव भगवान् शिवको पूजाआराधना गरी आज देशभर मनाउन लागिएको हो । पर ब्रह्मले फागुन कृष्ण चतुर्दशीका दिन मध्यरातमा शिवरुप धारण गरेकाले मध्यरातमा चतुर्दशी तिथि परेकै दिन पूजा, आराधना, दर्शन गरे यस लोकमा सुख, शान्ति र परलोकमा सद्गति प्राप्त हुने शास्त्रीय वचन रहेको धर्मशास्त्रविद् प्राध्यापक डाक्टर देवमणि भट्टराईले बताए ।

 वैदिक सनातन हिन्दू धर्मावलम्बीहरु आज बिहानैदेखि नदी, कुण्ड र तलाउमा स्नान गरी शिवालयमा गई श्रद्धाभक्तिपूर्वक पूजाआराधना गर्दछन् । शिवजी उत्पत्ति भएको रातका नामबाट नामकरण भएको यो पर्व कालरात्रि, मोहरात्रि, सुखरात्रि र शिवरात्रि नामक चार प्रमुख रात्रिमध्ये एक पवित्र पर्वका रूपमा शिव पुराणलगायतका ग्रन्थमा उल्लेखित छ ।   रहेका प्राणीको ह्दयमा धर्मको उदय गराउने आशुतोष भगवान् शिवको अति प्यारो दिनका रूपमा पनि लिइन्छ । माघ महिनामा महादेवको रुद्रत्व अर्थात् जगत्लाई रुवाउने वा संहार गर्ने तत्वले गर्दा पत्रविहीन भई जीर्ण भइरहेका रूख, बिरुवा तथा झार उनै महादेवको शिवत्व (जगत्को कल्याण गर्ने तत्व)ले गर्दा फागुनमा पलाउन थाल्ने हुनाले शिवरात्रि मनाउने गरिएको हो भन्ने भनाइ छ ।

व्रतमध्ये सर्वोत्तम कहलिएको महाशिवरात्रिका दिन आज भक्तजनले शुद्ध भई शिव मन्दिरमा पूजाअर्चना गरी व्रत बस्ने र भगवान् शिवको प्रिय वस्तु दूध, धतुरो र बेलपत्र चढाउने गर्छन् । यस पर्वका दिन उपवास गरी रातभर जाग्राम बसे सर्वसिद्धि लाभ भई यमलोक जानु नपर्ने धार्मिक विश्वास छ । आजको दिन भगवान् महादेवलाई जाडो हुने जनविश्वासले प्रत्येक घर, चोक र मठमन्दिरमा दाउरा मागेर धुनी जगाई भजनकीर्तनका साथ सोही आगोमा प्रसाद बनाई ग्रहण गरिन्छ ।

पशुपतिनाथमा चार प्रहरमा चार प्रकारका पूजा

 राष्ट्रिय सांस्कृतिक पर्वका रूपमा रहेको यो दिन आज पशुपतिनाथमा रातको चार प्रहरमा चार प्रकारका पूजाका अतिरिक्त महादीप, अखण्डदीप, लक्ष्यबत्ती तथा दीपोत्सवका साथै लाख बेलपत्र अर्पण गरिन्छ । कैलाशकुट र किरातेश्वरका सङ्गीत आश्रममा शास्त्रीय नाचगान गरिन्छ । भगवान् श्री महादेवको दर्शन गर्न र महाशिवरात्रि पर्वको मेला भर्न आज देशभरका विभिन्न भागलगायत छिमेकी राष्ट्र भारतका तीर्थयात्रीको पशुपतिनाथ मन्दिरमा घुइँचो लाग्छ ।
महाशिवरात्रिमा प्रहर पूजाको विशेष महत्व रहेको धर्मशास्त्रविद् एवं नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका सदस्य प्राध्यापक डाक्टर देवमणि भट्टराई बताउँछन् । आज बेलुकी करिब छ बजेदेखि पशुपतिनाथ मन्दिरमा प्रहर पूजा सुरु हुन्छ । पहिलो प्रहर पूजा करिब पौने नौ बजे सकिन्छ । नौ बजेको हाराहारीमा दोस्रो प्रहर पूजा सुरु हुन्छ । यो करिब पौने १२ बजे सकिन्छ । करिब १२ बजेको हाराहारीमा तेस्रो प्रहर पूजा सुरु हुन्छ । पौने तीन बजे हाराहारीमा यो सकिन्छ । चौथो प्रहर पूजा करिब तीन बजेको हाराहारीमा सुरु भई बिहान छ बजेको हाराहारीमा सकिन्छ । जप, ध्यान, पूजा, अघ्र्यदान, पाठ, रुद्राभिषेक आदि गरी प्रहर पूजा गरिन्छ ।

महाशिवरात्रिमा प्रहर पूजाकै विशेष महत्व हुने भएकाले यो पूजालाई विधिपूर्वक गर्नुपर्छ । प्राणप्रतिष्ठासहित स्थापना भएका देशभरका धेरै शिवालयमा आज बेलुकीदेखि विधिपूर्वक चार प्रहर पूजा गरिन्छ । यसबाट आशुतोष भगवान् शिव खुसी हुने धार्मिक विश्वास छ । यो प्रहर पूजा रुद्रमती किनारस्थित चावहिल गङ्गाहिटीमा रहेको रुद्रेश्वर महादेव मन्दिर, गौरीघाटस्थित त्रिगजुर शिवालय, गोकर्णेश्वर महादेव मन्दिर, नागेश्वर, डोलेश्वरलगायत मन्दिरमा पनि चार प्रहर पूजा गर्ने परम्परा रहिआएको छ ।

बिहान दुई बजेदेखि पशुपतिको चारै ढोका खुला

महाशिवरात्रि पर्वका लागि पशुपति क्षेत्रमा सबै तयारी पूरा भएको पशुपति क्षेत्र विकास कोषले जनाएको छ ।  पर्व मनाउन आराध्यदेव भगवान् पशुपतिनाथ मन्दिरमा श्रद्धालु भक्तजन, साधुसन्त र दर्शनार्थीको उपस्थिति वृद्धि भएको छ । यस वर्ष एक दशकयताकै सर्वाधिक भक्तजन  आउने विश्वास गरिएको कोषका सदस्य सचिव डा मिलनकुमार थापाले जानकारी दिए । त्यसैअनुसार पशुपति क्षेत्रमा सबै तयारी गरिएको छ । भारतको प्रयागराजमा भइरहेको महाकुम्भबाट धेरै साधुसन्त पशुपतिनाथको दर्शन गर्न आउने अनुमान गरिएको छ ।

सदस्य सचिव थापाले गत पुसमा ‘पशुपति दर्शन अभियान’ मार्फत भारतमा धार्मिक अभियानकर्मी, राजनीतिक दल, व्यवसायी र सामाजिक अभियानकर्मीसँग प्रत्यक्ष संवाद गरेर फर्किएपछि यस वर्ष महाशिवरात्रिमा दर्शनार्थी बढ्ने आशा गरिएको बताए । पर्व सम्पन्न गर्न संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री एवं  कोष सञ्चालक परिषद्का अध्यक्ष बद्रीप्रसाद पाण्डेको अध्यक्षतामा २०१ सदस्यीय मूल समारोह समिति गठन गरिएको छ । सो समितिले पनि सक्रियताका साथ काम गरिरहेको छ । पशुपति क्षेत्र फूल र बत्तीले सिँगारिएको छ ।

नेपाल, भारत, भुटान, बङ्गलादेश, म्यान्मारसहित विश्वका धेरै देशबाट भक्तजनको उपस्थिति भइरहेको छ । व्यवस्थित रूपमा पूजाआजा र दर्शनको व्यवस्थाका लागि आज बुधबार बिहान २ बजेदेखि नै मन्दिरका चार वटै ढोका खोल्ने निर्णय भएकोमा साेहि अनुरूप चारवटै ढाेका खाेलिएकाे छ ।

पशुपति क्षेत्रमा शान्ती सुरक्षाका लागि नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागको टोली परिचालन गरिएको छ । सुरक्षा निकायसँगै कोषको आफ्नो सुरक्षा टोली पनि पशुपति क्षेत्रमा खटाइएको छ । साधुसन्त, महन्थ र भक्तजनको सुरक्षालाई विशेष ध्यान दिएर अनुगमनको प्रबन्ध गरिएको छ काेषले जनाएकाे छ ।

आज नेपाली सेना दिवस

 आज नेपाली सेना दिवस नेपाली सेनाको समर्पण र बहादुरीको सम्मान गर्ने एक विशेष दिन हो।
यो दिन नेपाली सेनाले राष्ट्रिय सार्वभौमिकता र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न गरेको योगदान र बलिदानको सम्मान गर्न समर्पित छ। यो दिन महा शिवरात्रि संगै पर्छ।

 

 

नेपाली सेना दिवस कहिले मनाइन्छ ?

विगतमा, सेना दिवस माघ ५ मा राजा पृथ्वीनारायण शाहले वि.स. १८१८  मा गोर्खाली सेना स्थापना गरेको सम्झनामा मनाइन्थ्यो। नेपाल एकीकरण पछि, सेना रोयल नेपाली सेनाको रूपमा नामकरण भयो ।  सन् २००५ मा, सेना दिवसको उत्सव माघ ५ बाट महा शिवरात्रिमा सारिएको थियो। वि.स. २०६५ मा, राजतन्त्रको अन्त्य पछि, सेनालाई नेपाली सेना नामकरण गरियो। सेनाले देशको सुरक्षामा अत्यन्त महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

सेना दिवस कसरी मनाइन्छ ?

सेना दिवसको सबैभन्दा ठूलो उत्सव काठमाडौंको टुँडिखेलमा रहेको नेपाली सेना पविलियनमा आयोजना गरिन्छ। राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, सेना प्रमुख जस्ता महत्त्वपूर्ण नेताहरू यस कार्यक्रममा उपस्थित हुन्छन्। उत्सवका प्रमुख कार्यक्रमहरूमा सैन्य परेड, तोप सलामी, राइफल र तोप दाग्ने, विभिन्न प्रकारका हतियार, गोला बारुद र सवारी साधनहरूको प्रदर्शनी, र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू समावेश छन्।

सुरक्षा बाहेक अरु भूमिका

नेपाली सेनाले देशको सुरक्षा मात्र नभई अरु महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। नेपाली सेना संयुक्त राष्ट्र शान्ति मिसनमा सक्रिय रूपमा सहभागी हुन्छ र विश्वका विभिन्न भागहरूमा शान्ति कायम गर्न मद्दत गर्छ। सेनाले विपदमा राहतमा पनि अग्रिम भूमिका निर्वाह गर्दछ र भूकम्प, बाढी र अन्य प्राकृतिक प्रकोपको समयमा तत्काल सहायता प्रदान गर्दछ। यसका साथै, सेनाले देशको विकासमा योगदान पुर्याउन सडक, पुल र अन्य महत्त्वपूर्ण पूर्वाधार निर्माणमा पनि सक्रिय रहन्छ, विशेष गरी ग्रामीण भागमा जहाँ यी संरचनाहरूको विकासमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *